Zyta Rudzka "Tkanki miękkie" z Wydawnictwa W.A.B.

Gdy czytałam „Annę Kareninę”, byłam pod wrażeniem znajomości przez Tołstoja kobiecej psychiki. Gdy czytałam „Tkanki miękkie”, uderzyło mnie, z jaką obserwatorsko-literacką wprawą Rudzka oddaje męskie zachowania. Tołstoj miał do czynienia tylko z Anną, Rudzka wzięła na warsztat i ojca, i syna.

            Nie, w żadnym razie nie porównuję Rudzkiej do Tołstoja. To jedynie wolne skojarzenie, jakie przyszło mi do głowy podczas lektury „Tkanek miękkich”. Z autorką jeszcze nie miałam okazji literacko powiedzieć sobie dzień dobry, ale początek znajomości przypadł mi do gustu.

           Stylistykę „Tkanek miękkich” chyba trudno pomylić z inną. Jest dość oryginalna. Zdania przemykające niczym wolne myśli. Szybkie przerzucanie wątków. Częsta zmiana znaczeń. Niewydzielanie dialogów w sposób, do jakiego jesteśmy przyzwyczajeni, powoduje, że Rudzkiej nie można czytać niejako na kolanie. Autorka wymaga od czytelnika uważności i skupienia. Im głębiej wchodzicie w relacje bohaterów, tym bardziej odczuwa się ciężar gatunkowy opowieści. Nie zdziwcie się, gdy na koniec odsapniecie z ulgą, zostawiając za sobą klimat książki. Ja też czułam się zawartością lekko zmęczona, a jednocześnie pod urokiem umiejętności pisarskich Rudzkiej.

            „Tkanki miękkie” to szczere wyznanie, spowiedź dojrzałego mężczyzny, z której stopniowo wyłaniają się okruchy przeszłości. Dominuje relacja z ojcem, prowincjonalnym lekarzem, natomiast statystkami okazują się kobiety w roli matek, żon, kochanek. Sceny są porozrzucane, im głębiej w treść, tym zdaje się większa ich kotłowanina. Mimo tytułu „Tkanki miękkie” zawartość jest chropawa i szorstka, brak tu odrobiny ciepła czy wrażliwości, jakby autorka okroiła do kości wszystko to, co mogłoby być uznane za przejaw pozytywnych uczuć. Wyjałowione myśli, drapiące rozmowy nawet na milimetr nie wychodzą poza kanciaste i powtarzające się ramy, a wysuszony wewnętrznie na wiór główny bohater nie budzi sympatii. Jest odpychający dla pacjentów, odstręczający dla bliskich, antypatyczny dla siebie samego. To nadęty bufon skupiający się na zewnętrznej estetyce, której główne ścieżki prowadzą od snobistycznie włoskiej garderoby do sztucznie uformowanego idealnego uzębienia. Wypacykowany na zewnątrz, gnijący w środku niczym jabłko, które psuje się od środka. Nie ma w nim ani iskry uczucia. Cokolwiek by się z nim wiązało, jest rozpatrywane przez pryzmat lekarskiego podejścia lub spaczone ordynarnością wulgarnego słownictwa.

            Ale to właśnie słownictwo uważam za mocną stronę „Tkanek miękkich”. Rudzka dokonała mezaliansu, bezceremonialnie łącząc strefę starannych wypowiedzi z podwórkowym grubiaństwem aż po zwykłe przekleństwa. W powieści język definiujący główną postać, określający jej wnętrze, równie mocno wykazuje objawy nadpsucia jak sam bohater. O czymkolwiek by nie pomyślał, czegokolwiek by nie powiedział, Rudzka formuje z tego dysonansowe zadziory. Dopełnia się tym samym obraz człowieka uwięzionego we własnym sposobie myślenia i postrzegania innych, obraz człowieka cynicznie zgorzkniałego. Autorka dodatkowo zwielokrotniając znaczenia dezorientuje czytelnika, każąc mu zastanowić się nad podtekstem, który tkwi zaszyfrowany w przekazie. Tym samym Rudzka udowadnia, że zwykłym postaciom potrafi przydać rys osobliwie niestereotypowy. Podobne cechy oryginalności nosi również otaczająca rzeczywistość. Niby prawdziwa, a jednak z cechami zakłamań czasowych typowych dla relacji wspomnieniowych czy zwierzeń. A przecież z takim właśnie wyznaniem syna w „Tkankach miękkich” mamy do czynienia.

          „Tkanki miękkie” Zyty Rudzkiej to lektura, która może nie przynosi czytelnikowi relaksu (sama wspomniałam, że z pewnym uczuciem ulgi westchnęłam, kończąc ostatnią stronę tekstu), ale swym poziomem literackim zdecydowanie zaspokaja jego zapotrzebowanie na porcję solidnych powieściowych wrażeń. A to oznacza, że po Rudzką jeszcze w przyszłości chętnie sięgnę.

            „Tkanki miękkie” Zyty Rudzkiej ukazały się nakładem Wydawnictwa W.A.B., a lekturę podpowiedziała mi bibliotekarka z Miejskiej Biblioteki Publicznej w Koninie. Dziękuję za strzał w dziesiątkę. 

 

Henning Mankell "Morderca bez twarzy"

Henning Mankell 
"Morderca bez twarzy"

Recenzując kryminały, zawsze podkreślam, że nie jestem ich entuzjastką, co nie znaczy, iż ich nie czytam. Owszem, czytuję. Stanowią swoistą przystawkę, urozmaicenie w skarbcu literackim, z którym się aktualnie bratam i wówczas, gdy potrzebna mi odskocznia czytelnicza.

        Podobnie było i tym razem, nieoczekiwanie naszła mnie potrzeba przeżycia kryminalnych wrażeń. Wybór padł na „Mordercę bez twarzy” Henninga Mankella. Niektórzy powiedzą klasyka, inni prychną, że staroć. I to, i to prawda. Staroć, ale jara staroć. Przyznam, że miałam szczęście, bo okazało się, że „Morderca bez twarzy” jest pierwszą książką serii o komisarzu Wallanderze. Bardzo dobrze się składa, bo niewątpliwie zamierzam sięgnąć po kolejne części w przyszłości. Może nie od razu i nie natychmiast, ale gdy za jakiś czas znowu najdzie mnie chrapka na mordercze emocje, to bez wątpienia będzie to znowu Mankell.

            W styczniu 1990 r. w jednym z wiejskich gospodarstw w szwedzkiej Skanii zostaje brutalnie zamordowane małżeństwo staruszków. Śledztwo podejmuje komisarz Wallander z Ystad. Sprawdza ślady, kilka tropów prowadzi donikąd. Pomimo małych sukcesów śledztwo utyka w martwym punkcie i dopiero po kilku miesiącach dochodzenie odżywa, ponieważ zostaje podjęty nowy wątek. Generalnie jak w każdym kryminale, zabili go, trzeba znaleźć mordercę. Co jednak odróżnia tę historię od innych, to sposób opowiadania. Mankell w dość suchy, a jednocześnie drobiazgowy sposób prowadzi czytelnika przez zawiłości sprawy. Przy określonych działaniach podaje dokładną godzinę i czasami mamy uczucie, jakbyśmy czytali policyjny raport. Gdy śledztwo zdaje się przygasać, zmienia się tok narracji, gdy natomiast pojawiają się kolejne interesujące przypuszczenia, sposób narracji również nabiera rzeczowego tempa. Właściwie z „Mordercy bez twarzy” możemy w szczegółach dowiedzieć się, jak wygląda praca grupy dochodzeniowej, jak rozdzielane są zadania, jak omawiane rezultaty, analizowane dowody, budowane hipotezy. Niewiele tu metafor, a mnóstwo konkretów.

       Mankell z powodzeniem skupia się nie tylko na aspektach kryminalistycznych, dzięki czemu opowieść mocno zyskuje, a główny bohater, komisarz Wallander, nabiera prawdziwego wymiaru. Nie bez znaczenia dla rozwoju postaci pozostaje tło rodzinne. Dowiadujemy się, że córka układa sobie życie niekoniecznie w sposób, który Wallander rozumie. Wieloletni związek małżeński chyli się ku upadkowi, a żona żąda rozwodu. U ojca pojawiają się początki sklerozy i zaczyna wymagać stałej opieki. Młodzieńcze przyjaźnie również nie wytrzymują próby czasu. A i sam Wallander nie jest człowiekiem bez skazy, zdarzają mu się głupstwa i wpadki. Oczywiście są i przyjemności, do których zalicza się zamiłowanie komisarza do opery, ale… ale wszystko to spotęgowane chłodnym skandynawskim klimatem nie napawa wielkimi nadziejami na pozytywną przyszłość. Zwłaszcza że nie wspomniałam jeszcze o aspekcie społecznym, który wywiera duży wpływ nie tylko na śledztwo, lecz także na poglądy mieszkańców, w tym samych policjantów. Mankell porusza w „Mordercy bez twarzy” problem uchodźców, którzy trafiają do Szwecji, by tu zaznać lepszego życia. Z obecnej perspektywy temat wciąż aktualny, a samej Szwecji przyszło się z nim mierzyć dużo wcześniej niż innym państwom europejskim. Być może dlatego, że zwykle jest postrzegana jako kraj o rozbudowanej pomocy socjalnej? Jednak i w tych obszarach Mankell trzyma się założonego schematu, czyli raczej krótko i zwięźle niż nudziawo i po próżnicy.

            Dzięki tak zbudowanej kanwie pojawiają się  dylematy nie tylko związane z samym wątkiem kryminalnym, lecz także rozterki emocjonalne oraz pytania o to, jaką pomoc oferować obcokrajowcom, by mogli w Szwecji poczuć się jak w domu, a i sami mieszkańcy czuli się w ich towarzystwie komfortowo. Wallander zastanawia się nad zasadami, czy muszą obowiązywać bezwzględnie i zawsze, nawet jeśli są błędne. Dzięki temu historia opowiadana przez Mankella staje się dużo bardziej interesująca niż zwykły kryminał, zwykły, czyli skupiający się głównie na wątku śledczym.

            Jeśli będziecie przy okazji w bibliotece i będziecie się zastanawiać, co spośród mnóstwa kuszących tomów wybrać, a kategorycznie nie odrzuca Was myśl o kryminale, to proponuję zdecydować się na „Mordercę bez twarzy” Mankella. Nie ma tu fajerwerków w stylu nadętego amerykańskiego show, a konkretne kulisy pracy detektywistycznej wraz z chłodną dedukcją faktów, przez co ma się wrażenie, że historia mocno kotwiczy tak w realiach profesjonalnych, jak i pozazawodowych. Intensywność odczuć dodatkowo potęguje surowość skandynawskich krajobrazów. 

"Czytam duszkiem" wspiera 30. Finał Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy

TO JUŻ 30. FINAŁ 
WIELKIEJ ORKIESTRY ŚWIĄTECZNEJ POMOCY 

eSkarbonka WOŚP

Od lat wspieram Wielką Orkiestrę Świątecznej Pomocy jako osoba prywatna, a teraz także jako prowadząca blog "Czytam duszkiem". Nie inaczej jest i w tym roku. Naprawdę nie wiem, jak ten czas leci, i aż trudno uwierzyć, ale to już 30. Finał WOŚP. Tym razem finałowe hasło  WOŚP brzmi "PRZEJRZYJ NA OCZY", a celem jest zapewnienie najwyższych standardów diagnostyki i leczenia wzroku u dzieci. 

        Zadbajmy o oczyska 👀dzieciaków, tych mniejszych i większych, aby w przyszłości mogły samodzielnie czytać, przeżywać losy ulubionych książkowych bohaterów, razem z nimi cieszyć się i smucić, uczyć się z nowoczesnych podręczników. Dobry wzrok i zdrowe oczy to dla młodych ludzi szansa na komfortowe życie, dając im możliwości niezakłóconego rozwoju i szansę na lepszy start. 

       W tym roku ponownie zbieram do eSkarbonki WOŚP, do której link widnieje powyżej. Zachęcam Was bardzo, bardzo do zasilenia jej grosiwem i za każdą złotówkę z duszkowego 👻 serca 💓 dziękuję. 

    Jeśli macie wątpliwości co do autentyczności eSkarbonki WOŚP, jej prawdziwość możecie sprawdzić, klikając link poniżej, który został stworzony specjalnie w celu weryfikacji wiarygodności eSkarbonek WOŚP👇

Sprawdź eSkarbonkę WOŚP

        Każda eSkarbonka WOŚP jest aktywna do 1 lutego 2022 r. do północy. Po tym terminie zebrane w niej środki zostaną zarachowane na koncie Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy. 

Helen Fielding "Dziennik Bridget Jones" z Wydawnictwa Zysk i S-ka

 

Helen Fielding 
"Dziennik Bridget Jones"/
Wydawnictwo Zysk i S-ka

„Dziennik Bridget Jones” Helen Fielding czytałam pierwszy raz mniej więcej 20 lat temu. Pamiętam jedną scenę. Nie, nie z książki… Siedzę w tramwaju, na kolanach rozłożona książka z Bridget w roli głównej, śmieję się z bohaterki niemal do rozpuku, próbując jednak nieco stłumić śmiech, bo tramwaj to jednak bądź co bądź publiczny środek transportu, jednak czuję, że pasażerowie wokół mnie również się chichrają, z nieco większą dyskrecją, ale jednak. Do dziś nie wiem, czy była to radość z perypetii Bridget, bo przecież nie jest wielkim wyczynem czytać komuś nad głową, zwłaszcza gdy fabuła zaintryguje, czy zwyczajnie śmiali się ze mną lub uśmiechali do mnie, chcąc po prostu współuczestniczyć w fali radości. Co ciekawe, nie pamiętam dziś, jaka scena wówczas tak mnie rozbawiła niemal do łez.

Kilka dni temu Bridget znowu wpadła mi w oko i pod wpływem impulsu postanowiłam przeżyć to jeszcze raz. Tym razem towarzyszące mi emocje nie były już tak intensywne, bo to przecież nie pierwsze już wrażenie, a i kilka filmów z szaloną Brytyjką też obejrzałam, co spowodowało, że element zaskoczenia czy świeżości rozwiał się niczym londyńska mgła.

Bridget nie jest ani specjalnie ładna, ani szalenie zgrabna (zbierają się jej wałeczki tu i ówdzie), ani nawet inteligentna, choć potrafi mieć trafne riposty. Twórczyni bohaterki, Helen Fielding, też przecież do najwyższej ligi literackiej nie należy, warsztat ma dobry, ale nie żeby zaraz aż wybitny. Na czym więc polega fenomen Bridget Jones? Chyba właśnie na tym, że nie jest ideałem, dzięki czemu wiele kobiet może się z nią utożsamiać. Bridget tkwi w kajdanach stereotypów, szarpie się z modowymi trendami i estetycznymi kanonami. Mimo że na wielu polach ponosi klęskę (śmierdziuchy papierochy wciąż kopci, procentowe trunki też nie schodzą z repertuaru dnia), ale przecież główny cel zostaje osiągnięty, czyli znajduje mężczyznę, dla którego będzie królową idealną, naj we wszystkich możliwych konkurencjach. Czegóż chcieć więcej od życia jak nie szczęścia w miłości? I to właśnie panna Bridget dostaje.

Chyba i sama Fielding patrzy na swoje literackie dziecko z przymrużeniem oka, wymyślając Bridget wg boskiej zasady, jaką mnie Boże stworzyłeś, taką mnie masz. Podretuszowała tylko grubsze ubytki, poza tym pozwala bohaterce płynąć z prądem na skrzydłach marzeń. Cokolwiek by o niej nie powiedzieć, to umiejętność wiary w siebie, we własne możliwości jest tą, której warto się od Bridget uczyć. Dziewczęta, panie, będzie dobrze! Stać Was na to! Wniosek? Nie trzeba być chodzącym na nogach do samego nieba ideałem o przepastnym IQ, by osiągać życiowe cele!

„Dziennik Bridget Jones” zaszufladkuję do lektur, które można szybko przeczytać w podróży, pochłonąć na plaży czy u fryzjera. Ale równie dobrze będzie się nadawał na obłapiające chwile chandry, by odgonić się nim od smutków i drobnych utrapień. Nawet jeśli feministki okrzyknęły Bridget tylko wydmuszką, to i tak warto sięgnąć po „Dziennik”. Ta lektura na pewno humoru Wam nie zepsuje. A raczej jestem skłonna zaręczyć głową, że sięgniecie również po kolejne części.

„Dziennik Bridget Jones” Helen Fielding ukazał się nakładem Wydawnictwa Zysk i S-ka. 

Sarah Helm "Kobiety z Ravensbrueck" z Wydawnictwa Prószyński i S-ka

Sarah Helm "Kobiety z Ravensbrueck"/
Prószyński i S-ka

Po lekturze książki Sarah Helm pt. „Kobiety z Ravensbrueck” chciałam początkowo napisać, że to nie jest lektura dla wszystkich. Za dużo w niej okrucieństwa, za dużo śmierci, za dużo zła. Ale zaraz potem zmieniłam zdanie i uznałam, że to powinna być lektura obowiązkowa dla wszystkich. Dlaczego? Dokładnie z tych samych powodów. Dlatego, że ukazane w niej wyrafinowane okrucieństwo, bezwzględne zło, jakie może wyrządzić jeden człowiek drugiemu, powinno być ku przestrodze zapamiętane, by nigdy więcej nie wydarzyło się nic podobnego.

           Sarah Helm w swojej książce oddaje głos głównie kobietom. Do niektórych byłych więźniarek udało jej się dotrzeć i porozmawiać osobiście, wypowiedzi innych autorka przytacza ze źródeł pośrednich. Materiał jest obszerny. Mimo ciężaru gatunkowego pozycję czyta się dobrze, ponieważ jest napisana zrozumiałym językiem, dobrze schronologizowana i logicznie uporządkowana.

            Helm ukazuje historię obozu od początku jego istnienia. Pokazuje, jak zmieniał się w zależności od celów stawianych przez Trzecią Rzeszę, dostosowywał, rozrastał. Dodatkowo komentarze dotyczące sytuacji Niemiec podczas wojny uważam za pomocne, gdyż dzięki nim czytelnik może zrozumieć przyczyny zachodzących zmian.

            Helm przedstawia chronologiczny przebieg wydarzeń w Ravensbrueck, skupiając się głównie na grupach narodowościowych lub etnicznych, które w danych okresach pojawiały się w obozie, jak wówczas wyglądały w nim warunki, jakie zagrożenia się pojawiały, jak radziły sobie nowo przybyłe osoby do obozu. Ciekawa jest hierarchiczność struktury obozowej w odniesieniu nie tyle do samych strażników, co samych więźniarek, które formalnie były ustanawiane w roli kapo czy blokowych. Nieformalnie natomiast tworzyły się również grupy zwane „arystokracją obozową” lub „starą gwardią”.

            Za najcenniejszy materiał publikacji Helm uważam wypowiedzi samych więźniarek, zwłaszcza gdy Helm decyduje się cytować je w obszerniejszych fragmentach. Dają one wówczas pełniejszy obraz wydarzeń. Zaraz po tym na drugim miejscu postawiłabym zdjęcia, które znajdują się w książce, przede wszystkim przedstawiające postaci lub twarze tak strażniczek, jak i samych więźniarek. Zwłaszcza ujęcia strażniczek, często uśmiechniętych, młodych dziewcząt, robią piorunujące wrażenie w zestawieniu z czynami, jakich władze obozowe dopuszczały się na więźniarkach. Fotografie doskonale wpisują się w sformułowanie, które ukuła Hannah Arendt o „banalności zła”. Zło nie ma swojej własnej twarzy. Zło może mieć twarz każdego z nas, miłej pani z piekarni czy sympatycznego listonosza.

          Nie mogło zabraknąć również wątku „królików doświadczalnych”. Wiadomo, że eksperymentom paramedycznym były poddawane głównie Polki. Pojawia się także wątek szpiegowski. Tysiące więźniarek, które przeszły przez obóz, to przecież tysiące historii. Nie każde życie udało się uratować, ale wiele wspomnień pozostało.

            Z literatury obozowej sporo już przeczytałam, a mimo to zaskoczeniem była dla  mnie informacja, że w Ravensbrueck działał… salon fryzjerski. Jednakoż nie zmienia to faktu, że Ravensbrueck pozostaje obozem zagłady, w którym niewiele dalej funkcjonowała komora śmierci, a w niej życie straciło mnóstwo kobiet z różnych krajów.

            „Kobiety w Ravensbrueck” Sarah Helm to szeroka panorama historyczna dziejów obozu koncentracyjnego, ale to przede wszystkim wielogłosowy dokument przedstawiający losy więźniarek, które przeżyły i z bólem wracają do czasów Holocaustu. Na kartach tej książki kobiety mają twarze, kobiety mają imiona i nazwiska, przez co są prawdziwe i autentyczne. „Kobiety w Ravensbrueck” to także dokument podtrzymujący pamięć o ogromie bezimiennych, które w obozie zostały zamordowane przez hitlerowski reżim.

            „Kobiety w Ravensbrueck” autorstwa Sarah Helm została wydana przez Prószyński i S-ka.

Ignacy Karpowicz "Sońka" z Wydawnictwa Literackiego

Ignacy Karpowicz "Sońka"/
Wydawnictwo Literackie

„Sońka” Ignacego Karpowicza pochłonęła mnie bez reszty, bez przerw i bez jakichkolwiek oczekiwań wobec lektury. Zanurzyłam się w niej żarłocznie. Zachłystywałam się sformułowaniami, zagarniałam chciwie kolejne sceny, które wcinały się w umysł. Gdy skończyłam, prawie się oblizałam. Zachwycona, zdziwiona, zadowolona z dokonanego wyczynu. Odetchnęłam, odstawiłam na chwilę, by ochłonąć i… następnego dnia sięgnęłam po nią znowu. Już wiedziałam, czego się po niej spodziewać. Mój głód został zaspokojony, już przeżyłam wrażenia, nie musiałam się więc spieszyć w obawie, że ktoś może mi wyrwać przyjemność z rąk. Teraz mogłam na spokojnie i z wyrafinowaniem zanurzać się w treść, dawkować ją porcjami, miesić w głowie słowa, powtarzać je, by wyryły się w pamięci na dłużej, dokładać i żuć ze smakiem. Za pierwszym razem to była lektura wygłodniałego czytelnika rzucającego się dziko na literacką strawę, za drugim razem to była niespieszna uczta delicjusza, który doskonale wie, z jak wykwintnymi doznaniami artystycznymi przyjdzie mu obcować.

           Karpowicz w sposób z pozoru przypominający klimaty baśniowych opowieści splata los starowinki Sońki i współczesnego yuppie Igora, wziętego reżysera. Trafią na siebie przypadkiem na poboczu piaszczystej drogi. Ona prowadzi z pastwiska krowę do skromnego obejścia. Jemu psuje się luksusowe auto i na dodatek brak zasięgu telefonii komórkowej. Bezradny dołącza do wiejskiego korowodu. Idą razem. On słucha. Ona opowiada. Jednak to, co pierwotnie we wspomnieniach kobiety zapowiadało się na romantyczną miłość, zaczyna się zabarwiać rdzawą czerwienią krwi, żółcią skrywanych zawiści, czernią wojennych masakr. Wydawałoby się, że oddalone od biznesowej gonitwy i wielkomiejskiego blichtru Podlasie wraz z upływem sennie przemijających pór roku zdążyło już zapomnieć o tym, co działo się w sercach i umysłach mieszkańców dawno, dawno temu. Tymczasem nieoczekiwane spotkanie Sońki i Igora okazuje się być oswobadzającym katalizatorem dla obojga bohaterów. U każdego z nich pamięć odżywa w zupełnie inny sposób.

            Powieść Karpowicza jest wielopłaszczyznowa. Znajdziemy w niej tak miły sercu i łatwo uchwytny wątek miłości. Znajdziemy nić tragicznych przypadków, ludzkie namiętności i rodzicielskie grzechy. Znajdziemy nie tylko wojenne okrucieństwo czy religijny i narodowy tygiel powiązań sąsiedzkich. Znajdziemy wreszcie tradycję, odnowę i przemianę. Ja natomiast chciałabym się skupić na sposobie, w jaki do zwierzeń głównej bohaterki podchodzi sam autor, który ze źródłowej historii Sońki tworzy wtórną opowieść o niej samej. Igor jako reżyser dokonuje bowiem przełożenia zasłyszanej historii na adaptację sceniczną.  W nurt przejmujących wspomnień wkrada się twór sztuczny z technicznymi didaskaliami o oświetleniu, rekwizytach czy szczegółach scenografii. Prywatne wyznanie zaczyna przybierać charakter przedstawienia na potrzeby szerokiej publiczności. Widzowie i krytycy będą się mu teraz przypatrywać z dystansem i chłodno analizować z perspektywy teatralnych foteli. Mam wrażenie, że tą inscenizacją Karpowicz celowo przełamuje płynność pierwowzoru, jakby drażnił się z odbiorcą, nie pozwalając mu w pełni nasycić się nastrojem chwili. Próbując oddać autentyk stworzony przez życie, buduje duplikat zrekonstruowany przez ziemskiego sztukmistrza. Prawdę powiedziawszy, nie jest to jedyny przykład, gdy do głosu dochodzi dwoistość, ale niewątpliwie jeden z najbardziej wyraźnych.

            „Sońka” to książka nieobszerna, liczy sobie zaledwie dwieście stron, ale autor zmieścił w niej bogactwo tematyki, która na długo zapada w pamięć. Zalega w niej kamieniem i odzywa się, wydawałoby się, w zupełnie nieoczekiwanych momentach, ponieważ postać kobiety potrafi wyłonić się niczym drżący obraz wymykający się spod przymkniętych powiek. Takie doznania przytrafiają mi się też czasami po lekturze Myśliwskiego czy Kolskiego. Choć stylistycznie inni, to moja reakcja na nich okazuje się być podobna.

            Uważam, że Ignacy Karpowicz stworzył niesamowitą historię i opatrzył ją w oryginalny sposób. Zachwyca język powieści. Jest jak miękka i podatna tkanka, którą autor z lubością nagina, kształtuje, rzeźbi. Raz rozluźniona, innym razem zwarta, sprawia wrażenie zupełnie bagatelnego narzędzia użytego do doniosłych momentów. Efekt? Świetny.

Dawno nie czytałam książki, która zrobiłaby na mnie tak mocne wrażenie jak „Sońka” Karpowicza, bo „Sońka” to lektura piękna. Piękna stylistyką, krystaliczną aurą, którą wokół siebie wytwarza, paletą otaczających słów i czystością bezwarunkowej miłości. Ale „Sońka” to również lektura bezwzględnie okrutna. Okrutna bagażem wielonarodowych demonów, ciężarem ludzkich żądz, a nawet brzemieniem kobiecości. Łącząc te przeciwstawne cechy, Karpowicz przekazał historię, która w równym stopniu oczarowuje, co niepokoi. Czytajcie więc „Sońkę”, bo naprawdę warto.

Za podsunięcie doskonałej lektury dziękuję Miejskiej Bibliotece Publicznej w Koninie. 

"Sońka" Ignacego Karpowicza ukazała się nakładem Wydawnictwa Literackiego.

W grafice wykorzystano elementy wektorowe ze zbiorów Freepik.