Czytam duszkiem : Konferencja nt. dążeń niepodległościowych ewangelików

W dniu 23 listopada 2018 r. Żychlinie odbyła się konferencja poświęcona rocznicy odzyskania niepodległości i roli polskich ewangelików.

W Żychlinie odbyła się konferencja popularnonaukowa nt. „Rocznica odzyskania niepodległości – dążenia niepodległościowe polskich ewangelików” będąca jednym z serii wydarzeń poświęconych tematyce powrotu państwa polskiego na arenę międzynarodową.

Współorganizatorami konferencji byli Parafia Ewangelicko-Reformowana w Żychlinie oraz Zespół Szkół Ekonomiczno-Usługowych w Żychlinie.

Prelekcje wygłosili (wg kolejności wystąpień):

1. prof. dr hab. Wojciech Kriegseisen,

2. prof. dr hab. Konrad Białecki,

3. dr Ewa Jóźwiak,

4. mgr Agnieszka Komicz-Muszyńska,

5. ksiądz dr Kazimierz Bem

6. ksiądz mjr Tadeusz Jelinek,

7. prof. dr hab. Jan R.E. Taylor.

(Informacja o programie wraz ze wzmianką dot. prelegentów w załączeniu.)

O artystyczną oprawę konferencji zadbał Teatr Kreska, wprowadzając w atmosferę spotkania wierszami Kazimierza Wierzyńskiego w interpretacji Chantal Strzelińskiej i Jana Walczaka.

Wykład otwarcie dotyczył modyfikacji znaczenia i roli ewangelików w Rzeczpospolitej na przełomie XVIII i XIX w. oraz przyczyn, które miały wpływ na zachodzące przemiany społeczno-polityczne. Poruszono także kwestię zróżnicowanego stanowiska ewangelików (wynikającego głównie ze względów geograficznych) w sprawie odradzającego się państwa polskiego i związanych z tym następstw. Obraz nie byłby pełny, gdyby nie wspomniano o miejscu i zaangażowaniu kobiet w okresie sprzed odzyskania niepodległości. Sporo uwagi poświęcono też losom poszczególnych rodzin zamieszkujących tereny Wielkopolski, których wkład w drodze do odzyskania niepodległości był nie do przecenienia, a centralny punkt jednego z wystąpień stanowiła historia rodziny Komiczów. Jej członkowie nie tylko walczyli w Powstaniu Styczniowym, lecz także wprowadzając w życie ideały pozytywistycznej pracy u podstaw, przyczyniali się do kultywowania polskich tradycji.

Z pewnością nie wszyscy wiedzą, że przy Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Żychlinie mieści się lapidarium, gdzie zebrano płyty nagrobne, epitafijne oraz stele z różnych miejscowości w Polsce. Stanowią one nie tylko przykład ówczesnej sztuki sepulkralnej, lecz także nieocenione źródło wiedzy o minionych epokach. W toku konferencji stały się również inspiracją do poznania dziejów osób, którym zostały poświęcone. Natomiast zwieńczeniem konferencji okazała się wizyta w lapidarium i mauzoleum rodziny Bronikowskich, będąca jednocześnie niecodzienną okazją, by móc obejrzeć kilkadziesiąt doskonale prezentujących się zabytków, a także i te, które jeszcze czekają na konserwację. We wnętrzu mauzoleum umieszczono najstarszy zabytek z lapidarium, a mianowicie późnorenesansową płytę przedstawiającą nieznanego mężczyznę w rycerskiej zbroi. Przypuszcza się – oceniając po charakterystycznych elementach wykonania – iż może ona pochodzić z warsztatu florentczyka Santi Gucciego, tego samego, którego dzieła znajdują się w katedrze wawelskiej.

Podsumowując konferencję podkreślono bezsporny wkład ewangelików (zarówno jednostek czy rodzin, jak i Kościoła) w długi proces odzyskiwania niepodległości oraz wyraźnie zaakcentowano różnice znaczeniowe między patriotyzmem a nacjonalizmem.

Wśród uczestników konferencji, oprócz przedstawicieli organizacji statutowo związanych z poruszanymi zagadnieniami, jej słuchaczami byli również uczniowie i lokalni mieszkańcy, a gościem mógł być każdy, ponieważ zaproszenie do udziału zostało zamieszczone w mediach w otwartej formie. Tego typu wydarzenia to doskonały bodziec, by pogłębić wiedzę nie tylko w zakresie zagadnień niepodległościowych (rozpatrywanych w tym przypadku z perspektywy innowierców), lecz także w sferze dysponowania przez lokalne społeczności wyjątkowymi zabytkami, które często nie są ani wystarczająco znane, ani eksponowane. Jako przedstawiciel ludności napływowej (spoza regionu konińskiego) byłam zachwycona mogąc podziwiać tak niezwykłe pomniki kultury zebrane w lapidarium, o którym wcześniej nie wiedziałam. Dlatego zachęcam gorąco dużych i małych, młodych i starszych do odwiedzania tego miejsca i zapoznania się z jego historią. Niech będzie to swoiste wyzwanie (czy też challenge – jak powiedzą młodzi), by w najbliższym roku pojawić się w tym rejonie i przekazać choć jednej osobie informację o zgromadzonych tu skarbach. Wykorzystajmy do tego różne formy komunikacji: czy to zwykłą pocztę pantoflową, czy – tak popularne obecnie – media społecznościowe. Forma nie ma znaczenia, miejmy na uwadze cel. Może ktoś zechce umieścić lapidarium na szlaku rowerowym lub mapie wędrówek? Może ktoś inny wspomni o nim na kartach swojego przewodnika po Wielkopolsce czy bloga podróżniczego? A może ktoś zorganizuje konkurs na „story” o tajemniczym możnym przedstawionym na płycie? Wyobraźnia jest przecież niczym nieograniczona… Nie chowajmy takich skarbów w lokalnych pieleszach, nie pozwólmy im przykryć się kurzem niepamięci, bo one lśnią najpiękniej, gdy skierowana jest na nie uwaga wielu, dlatego trzymam mocno kciuki za Parafię i życzę sukcesów w promocji tych piękności rarytasów. Pamiętajcie, liczę na Was!

Materiały zdjęciowe: Marek Kowalski